Rabu, 25 Mei 2011
Sya’ban 1412 H
Keunarang: Nyakwa Ty
***
Ban trôk awaknyan bak pageue ka kirôh si Kilat. Bagah that jiteupeue na ureueng trôk, rasi that jih geubôh nan nyan. Asèe ngon mie di rumoh Nèk bandum geupeunan si Kilat. Awai nyang ka maté saban cit nanjih. Bungong kômkômma mirah muda ngon putéh mubanja di leuen rumoh, sang hantom piôh jimubungong. Sabé jipumeulia jamèe tamong atawa teubiet. Bak meulu bak ulèe baréh, sikrèk sagai jimubungong.
Rumoh raya nyan mantong lagèe biasa. Tuha ngon deuh gab, sang gèt that teupiléh kayèejih watèe geupeugèt jameuen, lom pih hana geupeujeuet-peujeuet bak geupeulaku kayèe. Ladôm teumpat geubôh kayèe meu-uké, pah bandum ngon wareuna asai kayèe. Na sidroë aneuk miet meugantung lam hayôn di yub rumoh, jijaga lé kakjih, jiduek bak rangkang toë tamèh. Mandua aneuk nyan cuco Téhcut, awak toë rumoh nyang sabé jak peungon Nyakwa.
Nyakwa Atikah seunang that até ka trôk jamèe di Banda Aceh. Ban saboh rumoh geuyue peugléh bak Téhcut. Kasô ngon bantai geupeuteubiet nibak bungkôh keureutah peulaseutik. Bieng ngon udeueng raya geupeusan laju bak Apa Raman sidéh di neuheun, eungkôt rambeue meunyo na bak bang Taléb di pasi. Manok dara ka geuniet meusie lam dua uroë nyoë. Tréb-tréb sigo na geuwoë adék ngon aneuek keumuen geuh.
Ban lhèe awaknyan geu-éh bak jurèe wie watèe malam. Téhcut jéh pat di seuramoë likôt. Seupôt that cit rumoh Nèk nyoë ‘oh malam. Alèh pajan keuh ék ditamong léseutrék u gampông nyoë. Beuthat pih meunan hana masa’alah sagai keu Nyakwa ngon Umi. Trôk ‘an jula mantong cit mandua awaknyan geumarit-marit.
Bak malam keudua di gampông, jula malam beudoh Nyak Yasmin ngon panyot bak jaroë, jitrôn u dapu. Jijak tueng ie seumayang bak mon di binèh dapu. Jipeuceubeueh droëjih trôn keunan. Bak ramoë likôt na cit lueng ubit keu teumpat tueng ie seumayang ‘oh malam, ie pih ka geuseudia. Teuma hana mangat atéjih jak cok wudhuk di sinan, alèh pih na soë-soë aneuk miet jak tôh ‘iek sinan jameuen.
Téhcut ka mangat teungeut, lam seupôt nyan di seuramoë likôt Yasmin jiseumayang tahajjud. Jiistikharah keu singoh uroë, beu-ék gèt meusampé bandum niet meukeusud lam atéjih.
Ka bulat meukeusud Yasmin jak seutot Umi woë u gampông singoh. Nyoë kon watèe pré kuliah, Umi pih hana geulakèe jak intat. “Ka tréb that lôn hana lôn woë Mi, hawa lôn jak sigo nyoë” meunan jimeudalèh bak Umi. Han ék jitheun lé keu saboh masa’alah nyang seun-seun sigo muputa lam ulèe. Jimita ilah pakriban cara beugèt glah masa’alah nyan. Jikeuneuk jôk pulang taloëtakue nyan.
Ban trôk awaknyan bak pageue ka kirôh si Kilat. Bagah that jiteupeue na ureueng trôk, rasi that jih geubôh nan nyan. Asèe ngon mie di rumoh Nèk bandum geupeunan si Kilat. Awai nyang ka maté saban cit nanjih. Bungong kômkômma mirah muda ngon putéh mubanja di leuen rumoh, sang hantom piôh jimubungong. Sabé jipumeulia jamèe tamong atawa teubiet. Bak meulu bak ulèe baréh, sikrèk sagai jimubungong.
Rumoh raya nyan mantong lagèe biasa. Tuha ngon deuh gab, sang gèt that teupiléh kayèejih watèe geupeugèt jameuen, lom pih hana geupeujeuet-peujeuet bak geupeulaku kayèe. Ladôm teumpat geubôh kayèe meu-uké, pah bandum ngon wareuna asai kayèe. Na sidroë aneuk miet meugantung lam hayôn di yub rumoh, jijaga lé kakjih, jiduek bak rangkang toë tamèh. Mandua aneuk nyan cuco Téhcut, awak toë rumoh nyang sabé jak peungon Nyakwa.
Nyakwa Atikah seunang that até ka trôk jamèe di Banda Aceh. Ban saboh rumoh geuyue peugléh bak Téhcut. Kasô ngon bantai geupeuteubiet nibak bungkôh keureutah peulaseutik. Bieng ngon udeueng raya geupeusan laju bak Apa Raman sidéh di neuheun, eungkôt rambeue meunyo na bak bang Taléb di pasi. Manok dara ka geuniet meusie lam dua uroë nyoë. Tréb-tréb sigo na geuwoë adék ngon aneuek keumuen geuh.
Ban lhèe awaknyan geu-éh bak jurèe wie watèe malam. Téhcut jéh pat di seuramoë likôt. Seupôt that cit rumoh Nèk nyoë ‘oh malam. Alèh pajan keuh ék ditamong léseutrék u gampông nyoë. Beuthat pih meunan hana masa’alah sagai keu Nyakwa ngon Umi. Trôk ‘an jula mantong cit mandua awaknyan geumarit-marit.
Bak malam keudua di gampông, jula malam beudoh Nyak Yasmin ngon panyot bak jaroë, jitrôn u dapu. Jijak tueng ie seumayang bak mon di binèh dapu. Jipeuceubeueh droëjih trôn keunan. Bak ramoë likôt na cit lueng ubit keu teumpat tueng ie seumayang ‘oh malam, ie pih ka geuseudia. Teuma hana mangat atéjih jak cok wudhuk di sinan, alèh pih na soë-soë aneuk miet jak tôh ‘iek sinan jameuen.
Téhcut ka mangat teungeut, lam seupôt nyan di seuramoë likôt Yasmin jiseumayang tahajjud. Jiistikharah keu singoh uroë, beu-ék gèt meusampé bandum niet meukeusud lam atéjih.
Ku’uek manok ban saboh rumoh ka geujaga. Halôh teudeungo azan suboh di meunasah, dumna ék geutarék su lé ureueng mubang nyan. Mandua ureueng tuha nyan hana geujak ék u rumoh lé meungka uroë. Na balè cit sinan di rumoh dapu keu teumpat seumayang.
Rupajih di Téhcut ka mulai geupeukap apui. Bèe bara bubeue mangat teurasa ban saboh dapu. Yasmin jibuka tingkab seuramoë ngon jurèe. Sijuek that jitamong hawa u dalam. Su cicém kirôh jipo-po lam lampôh nyan. Jipinah lé di bak pineung u bak jambèe bue. Alèh cit nyan nyang geupeugah beurujuek balèe, batéjih. Tupè meulumpat-lumpat di công bak saôh. Deuh blang luah that bak binèh jalan. Mantong beungoh that uroë, seungue that, goh lom na deuh ureueng jak u blang.
Jikalon Nyakwa Atikah geubuka geurupôh manok. Meuhambô aneuk manok cut-cut teubiet u lua. Meucieb-cieb bak gaki Nyakwa. Yasmin jitrôn keunan. Siat ka habéh breueh ngon padé lam plôk Nyakwa. Lheueh nyan Yasmin jijak keudéh u lampôh timu di keue rumoh. Pageue bak geurundông ngon kawat meuduroë ban saboh lingka lampôh. Na cit pintô ubit blah nan. Yôh manyak kon Yasmin galak jilingkeue-lingkeue pintô pageue ubit nyan. Payah jitarék dilèe dua plah trieng panyang keu pasak pintô ‘oh jikeumeung teubiet tamong. Pah guruek pasak nyan, mangat bak jitulak-tarék.
Matauroë ka jiteubiet, meukilat-kilat cahya bak ôn u. Go nyoë Yasmin hana jiteubiet, jidong mantong di keue pintô. Jipeutimang lom sigo teuk keu nietjih uroë nyoë. Peue keuh ka beutôi niet lôn nyoë? Ho lôn mita Alhuda? Peue keuh jih mantong na bak alamat sot? Pakriban miseue hana meurumpok? Adak meurumpok pih, ék teujeuet lôn jôk pulang taloëtakue nyan? Pakiban meunyo jih ka tuwo hana teuingat sapeue lé keunan? Teuingat Yasmin keu istikharahjih beuklam. Peue na gèt kong niet lôn ‘oh lheueh istikharah nyan? Hana meunyum sapeue jirasa.
“Nyak, ka pèt boh limèng ngon campli ubit meudua boh lèh”su Umi di dapu. Yasmin jitamong u dapu. Jicang boh limèng nyanngon bawang keu cicah keumamah nyang dang geukruet lé Umi. Jipéh boh sunti bacut ngon capli.
“Mi, lôn keuneuk jak meu’èn siat uroë nyoë u Sigli, beh” jipeugah leugat.
“Ho kajak, Nyak?” tanyong Nyakwa, “peue tahei si Wan bak keudè yu jak intat?”
“Hana peue Nyakwa, sayang si Wan teungoh jimeukat, bahlé lôn jak keudroë” seu’ôt jih.
“Bah hai Cupo, ka biasa dijih jijak-jak keudroë beuthat di Banda. Bah jijak kalon Sigli sigo” kheun Umi, “man bèk jula that ka woë” geutamah keu Yasmin.
“Meunyo meunan bagah teuk jak meukeumah, moto Cék Lah biasa poh lapan ka jiliwat bak keudè” kheun Nyakwa, gobnyan muphôm that keu masalah nyan beuthat jareueng that na geujak saho.
Taloëtakue nyan kon meuh, kon pirak. Putéh mandum wareunajih, taloë ngon matajih. Beuthat imitasi, lagak that, meutumpôk bungong-bungong halôh bak mata peuet sagoë. Limong thôn ka likôt leubèh kureueng geujôk lé ngon jih Elya. Bak watèe nyan Alhuda, abang Elya, geujak beurangkat sikula u tanoh ‘Arab. Yasmin hantom jisôk kalông nyan. Jikeubah mantong lam plôkjih bak mari kaca. Lheueh nyan jih hana teuingat lé keu taloëtakue nyan. Meujan-jan mantong watèe jipeugléh mari na deuh lom kalông nyan.
Sigo-go na trôh surat di ‘Arab, na tom cit awaknyan meurumpok siat watèe jiwoë u Banda Aceh. Had Uroë Raya nyang ka leupah, ka leubèh sithôn, Alhuda jak meu-uroë raya bak Yasmin. Yôh nyan jipeugah ka tamat sikula, na ngon jih peutaba buet bak dayah di Pidie, jih pih hawa jeuet keu gurèe. Laén nibak nyan jameuen kon cit galak jih keu meukat, kadang jeuet cit jibuka useuha di sinan euntreuk. Hana tréb ‘oh lheueh nyan Yasmin jiteurimong surat Alhuda di Pidie, nyan keuh keuneulheueh haba nibakjih.
Kira-kira dua buleuen ka leupah, hana jitukon jimeulumpoë keu kalông nyan. Rasa-rasajih kalông nyan na jisôk sabé, teuma leubèh ubit. Mata kalông nyan kaca, ngon wareuna kunèng kunyèt. Teungoh jingui, kalông meu-ubah jeuet keu biru, ka rayek lom seunipatjih lagèe sot. Watèe biru nyan keuh, kalông nyan gadoh bak takue Yasmin.
Yasmin han ék jipatéh that keu lumpoë. Teuma meujan-jan teuingat lé keunan, peu meukeusud lumpoë nyan? Teupiké jikeuneuk jôk mantong taloëtakue keu ngon jih, han rôh cit, hana sampé atéjih. Lom pih lheueh meulumpoë nyan kayém teuingat jih keu Alhuda. Pakon hana haba lé sagai seulawét nyoë? ‘Oh dudoë teupiké teuk jikeuneuk jôk pulang kalông nyan meungna langkah keudéh u Pidie sira jijak saweue sigo. Hantom nyang ka-ka na niet lagèe nyan lam atéjih, jak saweue ureueng agam, beuthat pih bak ngon sikula jih nyang toë sinan di Banda Aceh.
Poh lapan labi-labi Cék Lah ka teudong bak keudè di leuen rumoh Nèk. Yasmin jicok teumpat duek di keue sabab moto mantong soh. Taloëtakue ka gèt teukeubah lam tahjih. Hana tréb jimaritmarit ngon Cék Lah, ka punoh moto. Cék Lah geujak beurangkat laju.
Teupat that jalan nyan, mangat bak dijak moto beuthat na mubatèe bacut. Blang ngon lampôh dum sinaroë bak dua blah jalan. Hana that gèt jeuet padé bak darok nyan. Gampônggampông jeuôh deuh lam tumpôk bak kayèe. Yasmin hana piôh jieue gunong Seulawah sidéh bak binèh blang. Gèt that meusandéng dua Seulawah Agam ngon Inong leumah di jalan nyan. Seulawah Inong di keue, puncakjih bulat muplah bacut bak teungoh, nyang Agam tincu, leubèh manyang bacut teudong brat uneun di likôtjih. Teuingat Yasmin jikalon cit sabé di Banda Aceh, teuma Seulawah Agam mantong saboh nyang deuh di sidéh. Peuet blah kilo jarak u Sigli, lheueh nyan di Sigli jikeuneuk seumông lom peurjalananjih keudéh u Keumala.
“Masih jauh dari sini?” tanyong Alhuda.
“Tujuh kilo lagi kira-kira, masih jauh, saya pulang sendiri saja, itu ada labi-labi” seu’ôt Yasmin.
“Mana ada jauh, saya sering kok ke daerah ini, ikut kawan ke neuheun”.
Yasmin ji’iem droë, peue alèh geukheun lé Nyakwa ngon Umi eunteuk, ka jipuwoë teungku nyoë. Teuingat jih lom keu kalông, mantong na lam tahjih.
Uroë tarék that, poh seuteungoh duablah. Na krueng rayek sinan blah uneun jalan, bak trieng meuriti sipanyang binèh krueng, bubayangjih rhot bak jalan, gèt that meu-uké ôn tincu-tincu nyan, teudôh teurasa lam moto pikap Alhuda. Ngon moto nyan keuh jipeugah jijak meuneukat keudéh keunoë ‘oh lapang watèe bak dayah.
“Itu rumahnya, di pagar yang ada orang keluar itu” kheun Yasmin.
“Mana?” le that bak kayèe rumoh Nèk, hana teujalok gob na rumoh sinan, meukon ka rab that, “wah, luas sekali, ya?” jikheun lom dudoë.
“Assalamu’alaikum” rôh meusigo saleuem mandua bak pintô dapu nyang teuhah nyan.
“Alaikumsalam, neutamong” seu’ôt Nyakwa. Mangat that teurasa di dalam rumoh, awak nyan geuduek piôh hèk bak rangkang dapu. Umi teungoh geupatè beulacan, gobnyan ka gèt meuturi ngon Alhuda.
“Ék u ateueh lèh, panè na meu’oh jamèe duek bak dapu” kheun Nyakwa ngon Umi, “ka leueng tika-tika Nyak, na sidéh meugulông di ramoë keue” geutamah lé Nyakwa.
Awaknyan jijak ék rot reunyeun dapu. Yasmin ji-ék leugat, jiprèh Alhuda bak pintô seuramoë likôt. Alhuda tahe teudong bak teungoh reunyeun, jikalon u yub reunyeun bak tumpok boh saôh teuleueng sinan peunoh ateueh tika.
“Le that boh suku lagoë Nyakwa?” tanyongjih.
“Ban teupot hai aneuk, eunteuk meungna nyang masak jeuet taci rasa” seu’ôt Nyakwa.
“Hati-hati kepalanya” kheun Yasmin.
“Apa?” bacut teuk rab meukhok ulèejih ngon pintô reunyeun, cit ubit that pintô nyan. Meuhan ka meukhok lôn, sabé na nyang jipeuingat aneuk inong nyoë, pikéjih.
Seungue that di ateueh rumoh, awaknyan ji-ék ateueh rambat, seupôt sabé sinan beuthat tarék uroë di lua. Trôk u seuramoë reunyeuen barô keuh trang, jeureujak beusoë teudong sipanyang bintéh keue, ditamong bandum cahya di lua, bah pih meunan diruy that sinan. Yasmin jileueng tika, bèe ôn seukèe mantong beuthat ka jameuen tika nyan, halôh geu-anyeuem lé aruah Nèk, meuwareuna-wareuni bak binèhjih. Alhuda ji-eue bintéh meu-uké, sira lam até jipiké keu Yasmin, sa that ngon nanjih bungong meulu nyoë.
Siat ka trôk Nyakwa jak peungon jamèe, ija sawak gèt geungui lé Nyakwa keupumeulia jamée. Yasmin trôn u dapu jijak cok ie jéb, siat ka jibalék lom, jiba ngon idang peunoh boh saôh lam pingan.
Awaknyan geumarit-marit, Alhuda meuri seunang that até, gèt that pah cit ka jimarit bahsa Acheh. Yasmin hantom jimarit lam bahsa Acheh awai kon ngon Alhuda atawa Elya, nyan keuh hayeu jirasa ban jiteupeu ka jeuet geuh jinoë.
“Pat gampông droëneuh?” tanyong Nyakwa.
“Lôn awak Tamieng, Nyakwa, sidéh di Kuala Simpang gampông lôn” kheun jih.
Yasmin jisék boh saôh, meunan jibôh lam ceupé habéh laju lé Alhuda.
“Nibak dum boh kayèe, boh suku nyoë keuh nyang lôn galak that, Nyakwa” kheun jih meu-ulang-ulang. Alèh pakon pih jipeugah boh suku kon boh saôh, piké Yasmin, teuma hana ék jiteumanyong. Lam até jimeusyukô cit jih galak keu saôh, mangat bak jisék, adak meuboh aneueh, ka paloë lôn nyoë.
“Neupajôh teuk, nyan nyang na mudah bak kamoë sinoë” seu’ôt Nyakwa. Di leuen rumoh na lapan bak saôh raya, deuh bandum nibak teumpat awaknyan duek.
“Bu ka masak, jak tapajôh bu ilèe, eungkôt peue nyang na” pakat Umi, ka teudong gobnyan bak pintô rambat.
“Hana peue Mi, lôn han jeuet tréb, mantong na janji lom uroë nyoë” kheun Alhuda.
“Beuthat, ék na ka jeuôh neujak keunoë sigo hana tamakeuen sinoë, jeuet neuwoë laju lheueh bu eunteuk, hana peue” kheunUmi.
“Jak, jak, di dapu mantong tapajôh bu, bèk tréb that bak tamèe
keunoë” geupeugah lé Nyakwa.
Awaknyan geupajôh bu bak mija di dapu. Seudeurhana makanan
geutaguen lé Umi, bah pih meunan meukeunong that bak ureueng
seumajôh.
“Le jamèe jak saweue Umi beuno, hana seumpat mumaguen” kheun Nyakwa.
“Lôn cit ka hawa that keu gulèe rampoë, lôn pèt laju bak lampôh Nyakwa” seu’ôt Umi.
“Mangat that beulacan jih Mi” kheun Alhuda.
“Keu’eung bacut sang, leupah bacut lôn bôh campli”.
“Hana Mi, ka pah nyoë, séb keu’eungjih” seu’ôt Yasmin.
Adan leuhô ka teudeungo, ‘oh lheueh bu Alhuda jiseumayang siat di seuramoë, lheueh nyan jilakèe idin laju jijak gisa.
Ka sigo aleuhad Yasmin ngon Umi gisa u Banda Aceh. Le that buet kuliah payah jikarat lé Yasmin. Seupôt nyan jipiôh hèk siat lheueh jipubuet seumubuet kuliah. Teuingat jih keu keujadian di gampông baroësa, teuingat jih keu Alhuda. Galak that jih keu boh suku. Boh suku? Oh…, nyoë keuh ban teujalokjih, teuma yakin that ka Yasmin, jih keuh nyan boh suku nyang jimeukeusud lé Alhuda. Teuma pakon cit mantong hana mangat até lôn nyoë?
“Kriiing…” su taloëpôn.
“Elya?…Alhuda…?…Inna lillahi wa inna ilaihi raji’un” Yasmin hana jiteupeue peugèt lé. Leumoh dum badan ngon teu’ôtjih. Alhuda ka habéh umu. Sinan teulinteueng bak binèh blang. Luka ban saboh badanjih, han peue tanyong soë nyang peulaku. Ajai ka trôh had ateuehjih. Ya Allah, Neupeutamong aruah jih keu asoë syeuruga…
